Het verband tussen dementie en gehoorverlies

Dementie is de verzamelnaam voor verschillende ziekten waarbij de hersenen minder goed informatie kunnen verwerken. Dementie is te herkennen aan een combinatie van verschillende tekenen. De bekendste zijn vergeetachtigheid en stemmingswisselingen. De laatste jaren lijkt er een verband te zijn tussen gehoorverlies en dementie.  

Het verschil tussen de ziekte van Alzheimer en dementie is niet groot. Toch worden beide vaak met elkaar verward. Dementie is de verzamelnaam voor meer dan 50 verschillende ziektes. De ziekte van Alzheimer is één van deze verschillende ziektes. Wel is Alzheimer de meest voorkomende vorm van dementie. Zo’n 70% van de mensen met dementie heeft Alzheimer. *

Er bestaan meer dan 50 verschillende soorten van dementie. De bekendste vorm is Alzheimer. Alzheimer begint met problemen met het geheugen. Na verloop van tijd zal de persoon steeds afhankelijker worden van zijn of haar naasten. Andere vormen van dementie zijn onder andere:

• Vasculaire dementie. Deze ziekte ontstaat vaak door een bloedverstoring naar de hersenen. Denk aan een beroerte of meerdere kleine beroertes (TIA’s). 
• Frontotemporale dementie. Deze vorm van dementie staat ook wel bekend als de ziekte van Pick. Het komt voornamelijk voor bij relatief jongere mensen. 
• Lewy body dementie. Bij deze ziekte kunnen de symptomen elk moment van de dag veranderen. Mensen met deze vorm van dementie reageren trager, dwalen af in gedachten en hebben moeite met plannen. Ook hebben ze vaak last van symptomen van de ziekte van Parkinson. Denk aan spierbevingen, stijfheid en een gebogen lichaamshouding.**

• Als u slechter gaat horen, worden zachte geluiden steeds minder hoorbaar. Hierdoor krijgen uw hersenen minder prikkels binnen en zullen ze in dit gebied minder actief zijn. Het herkennen en opslaan van geluiden kan dan lastiger worden. Doordat er minder prikkels binnenkomen kan dit het geheugen en denkvermogen verzwakken. Langdurig gehoorverlies kan dus het proces van dementie versnellen.
• Wanneer u zich in sociale situaties bevindt, kost het uw hersenen meer inspanning om alle prikkels te verwerken. Een logisch gevolg is dat u zich liever niet meer in sociale situaties mengt. Zo kan sociale isolatie optreden en worden uw geheugen en concentratievermogen minder getraind.
  
• Het kost uw hersenen veel energie om het gehoorverlies op te vangen. Zo blijft er minder energie over voor andere hersenfuncties. Het gebrek aan energie kan mogelijk bijdragen aan de vermindering van het denkvermogen.
  

Onderzoeken wijzen uit dat er een verband is tussen een slecht gehoor en dementie. Ze worden allebei vaak veroorzaakt door ouderdom. Daardoor komen gehoorverlies en dementie ook vaker samen voor. Dementie kan de hersengebieden die betrokken zijn bij het gehoor aantasten. Hierdoor kan doofheid ontstaan. In dat geval heeft een behandeling met een hoortoestel geen zin, omdat het hersengebied is aangetast.***  

Oorsmeer leidt meestal niet tot geheugenverlies. Alleen een grote oorsmeerprop die de gehele gehoorgang afsluit kan leiden tot vermindering van het gehoor. Het is dus verstandig overtollig oorsmeer te verwijderen op een veilige manier.

Dementie is lastig te voorkomen, maar wetenschappers denken dat tot 30% van dementie gevallen voorkomen kan worden door gezonder te leven. Het vermijden van bepaalde risicofactoren verkleint de kans op dementie. Een aantal dingen om te vermijden zijn: 

• hoge bloeddruk
• alcohol
• suikerziekte
• roken
• verhoogd cholesterol
• ongezonde voeding
• weinig beweging
• nauwelijks nieuwe dingen leren
• bijna geen sociale contacten****

* https://www.alzheimer-nederland.nl/factsheet-cijfers-en-feiten-over-dementie
** https://www.dementie.nl/over-dementie/soorten-dementie
***https://www.alzheimer-nederland.nl/dementie/oorzaken-preventie/gehoorschade
****https://www.alzheimer-nederland.nl/dementie/oorzaken-preventie/voorkomen
*****https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(23)01406-X/fulltext