Otosclerose is een progressieve ooraandoening die u langzaam slechthorend maakt. Dit komt, omdat in de binnenkant van het oor te veel bot groeit. Otosclerosis komt meestal voor bij volwassenen tussen het twintigste en vijftigste levensjaar. Bij otosclerose beweegt de stijgbeugel in het oor niet meer goed. De stijgbeugel is een gehoorbeentje dat door het slakkenhuis geluid doorgeeft aan de hersenen.
Bij het ontstaan van otosclerose is gehoorverlies meestal het eerste en belangrijkste symptoom. Dat kan blijven bij een mild hoorprobleem, maar het kan ook op den duur verergeren. Sommige mensen die aan otosclerose leiden hebben direct te maken met ernstig gehoorverlies. Andere symptomen van otosclerose zijn oorsuizen (tinnitus), duizeligheid en het horen van een brommend of zoemend geluid. Ook klachten met het evenwicht kunnen horen bij otosclerose. Pijn is eigenlijk nooit een symptoom en otosclerose kan aan één of beide oren voorkomen.
Overmatige botgroei in het oor is de oorzaak van otosclerose. Door de afnemende beweeglijkheid van een van de gehoorbeentjes (de stijgbeugel) komen geluidsgolven minder goed door. Dit wordt geleidingsgehoorverlies genoemd. Wat de reden is dat deze stoornis zich vooral bij een klein deel van de jonge mensen tussen de 20 en 40 jaar openbaart, is helaas niet duidelijk. Erfelijkheid kan ook een rol spelen, waardoor het bij meerdere mensen in een familie kan voorkomen. Verder is opvallend dat het meer mensen treft met een blanke huid dan met een getinte of donkere huid. En vrouwen hebben meer kans om otosclerose te ontwikkelen dan mannen, dat heeft te maken met vrouwelijke hormonen. Ook kan een zwangerschap ervoor zorgen dat klachten van otosclerose zich sneller openbaren.
Bij beginnend gehoorverlies is het verstandig om een hoortest te doen of een bezoek te brengen aan de KNO-arts. Naast een hoortest zal de arts ook de gehoorbeentjes onderzoeken als er klachten zijn die op de diagnose otosclerose wijzen. Afhankelijk van de bevindingen, de mate van gehoorverlies en de definitieve diagnose kan de KNO-arts besluiten een CT-scan uit te voeren om een goed beeld te krijgen van de botgroei in het oor. Als er wel klachten zijn die wijzen op otosclerose maar de stijgbeugel is niet aangetast, is er sprake van een ander soort gehoorverlies, namelijk een perceptief gehoorverlies. Die vorm wordt cochleaire otosclerose genoemd.
Als de juiste diagnose en de exacte vorm van otosclerose is vastgesteld, is het tijd voor de volgende stap; het zoeken naar de juiste behandeling, want otosclerose is jammer genoeg niet te genezen.
Tegen otosclerose bestaan geen medicijnen. Gelukkig zijn er wel meerdere behandelingen mogelijk. Een daarvan is een operatie om otosclerose te verhelpen. Bij deze medische ingreep is het de bedoeling om de stijgbeugel in het oor te herstellen zodat dat gehoorbeentje weer gaat trillen. Op die manier kan het geluid weer doorgegeven worden en verbetert het gehoor. Bij de operatie wordt er een prothese in het oor geplaatst. Dat is maar heel klein, want de gehoorbeentjes zijn de kleinste botjes die we als mens hebben. Zo’n hersteloperatie wordt bijna nooit in een vroeg stadium van otosclerose uitgevoerd.
Soms wil de arts liever nog afwachten om te kijken hoe de otosclerose zich ontwikkelt. Om weer beter te horen bij otosclerose kan ook een gehoorapparaat uitkomst bieden. Daarmee worden in ieder geval de nadelen van het gehoorverlies opgelost.