Toonaudiometrie en spraakaudiometrie zijn tests die kunnen helpen gehoorverlies te herkennen. Bovendien kunnen ze ons meer vertellen over de mate en aard van het gehoorverlies. De resultaten van deze tests worden weergegeven in een toonaudiogram en spraakaudiogram. Op deze pagina leest u meer over deze onderzoeken en hoe ze ons meer kunnen vertellen over gehoorverlies.
Toonaudiometrie is de meest gebruikte test voor het vaststellen van de aard en de grootte van gehoorverlies. Dit wordt door middel van tonen (piepjes) via een koptelefoon op het oor gedaan. Meestal gebeurt dit bij de audicien of soms bij de huisarts. In de meeste gevallen is deze test gratis. Ook bij Beter Horen dus. Toonaudiometrie duurt zo’n 10 minuten en is zeker niet bij kinderen mogelijk.
De test meet de luidheidsdrempel waarbij het oor een bepaalde toonhoogte nog net kan horen. Daarnaast kunnen we het niveau van onaangename luidheid van het oor op deze manier bepalen. Tijdens de test krijgt u een koptelefoon op of een vibrerend blokje tegen uw hoofd. Met een audiometer kunnen we de frequentie en intensiteit van de toon aanpassen.
Tijdens de test moet u aangeven of u een toon hoort. We gaan na hoe zacht we de toon kunnen maken om nog net hoorbaar te zijn. Het zachtst hoorbare geluid is de gehoordrempel. Beide oren testen we afzonderlijk. Naderhand zetten we de resultaten in een grafiek. Dit is een toonaudiogram.
Als de toonaudiometrie correct is uitgevoerd, geven we de resultaten weer in een toonaudiogram. Deze kunt u ook zelf aflezen. Het toonaudiogram is één van de bekendste audiogrammen. Het geeft uw gehoordrempel bij verschillende frequenties weer.
Een toonaudiogram heeft twee assen. Op de verticale as vindt u de luidheid van het geluid in decibellen (dB). De as loopt van -10dB tot 120dB. Naarmate de lijn daalt, wordt het aantal decibel hoger. Een goed gehoor bevindt zich tussen de -10dB en 20dB.
Op de horizontale as meten we de hoogte van het geluid in Hertz (Hz). Naarmate de lijn naar rechts gaat, wordt de toon en dus het aantal Hertz hoger. Zo kunnen we het gehoorverlies bij verschillende frequenties zien.
We helpen u graag een toonaudiogram te interpreteren. Een normaal gehoor kan geluid tot 20dB horen. Metingen boven de gehoordrempel definiëren we als gehoorverlies. Dat is wat we kunnen aflezen uit een toonaudiogram. Door het testen van de luidheid én de toonhoogte bepalen we uw gehoorverlies op verschillende frequenties. Gehoorverlies bij hoge tonen komt vaak voor. Dan is het gehoor goed tot 1.000 Hz, maar treedt er gehoorverlies op tussen 2000Hz en 4000 Hz.
In een audiogram wordt een rode en blauwe lijn weergegeven. De rode lijn geeft de resultaten voor het rechteroor weer middels rondjes. De blauwe lijn gaat over de resultaten voor het linkeroor, om de punten weer te geven worden kruisjes gebruikt. De lijnen in een audiogram loopt zelden recht. Is er sprake van slechthorendheid? Dan duikt de lijn/de lijnen vaak naar beneden bij hoge tonen. Voor u is het goed om te weten: hoe hoger de lijnen, hoe beter. En automatisch ook: hoe lager, hoe slechter.
In een audiogram werken we vaak met een ‘spraakbanaan’. Dit is een zone in het audiogram, waarbinnen zich alle spraakklanken bevinden als iemand op normale luidheid praat. De spraakbanaan laat zien hoe het verstaan van spraak wordt beïnvloed door het gehoorverlies.
Toonaudiometrie is niet hetzelfde als de Proef van Rinne of de Webertest. Dit zijn andere testen om te bepalen of iemand last heeft van gehoorverlies. Bovenstaande tests worden meestal door uw huisarts uitgevoerd.
Een andere test die we gebruiken om de werking van het gehoor te bepalen is een beengeleidingstest. Deze is bedoeld om vanaf het slakkenhuis te testen en op deze manier eventueel het type gehoorverlies vast te stellen. We plaatsen een hoofdbeugel met transducer achter het oor op het mastoid (bot achter het oor). Het binnenoor vangt de trilling die via de transducer wordt aangeboden op en geeft deze door aan de gehoorzenuw.
Het is mogelijk dat we toonaudiometrie combineren met andere hoortests. Zo kunnen we een zo compleet mogelijk beeld van het gehoorverlies geven.
Spraakaudiometrie is een onderzoek of test waarmee we kunnen onderzoeken hoe goed u gesproken woorden kunt verstaan. Tussen horen en verstaan zit immers een verschil. Het meten van het verstaan van spraak betreft het onderscheidend vermogen van het gehoor. Dat wil zeggen: de mate waarin u in staat bent het ene (spraak)klankpatroon van het andere te onderscheiden. Het meten van deze hoorfunctie geeft inzicht in het effect van uw (mogelijke) gehoorverlies. Spraakaudiometrie is dus een belangrijke aanvulling op toonaudiometrie.
Bij spraakaudiometrie krijgt u via een koptelefoon allerlei woorden te horen. Elk woord bestaat uit drie klanken, namelijk een medeklinker, een klinker en daarna weer een medeklinker. Denk aan woorden als: leeg, bal of raak. De woorden beginnen luid, maar worden daarna steeds zachter. U herhaalt de woorden zo goed mogelijk. Ook wanneer u ze bijna niet hoort. Vaak wordt dit als zeer moeilijk ervaren. Onthoud dan dat de opgedane informatie van groot belang is om te bepalen wat u met uw gehoor kunt.
Na een spraakaudiometrie gehoortest geven we de resultaten weer in een spraakaudiogram. Deze kunt u ook zelf aflezen. Het spraakaudiogram geeft weer hoe goed het oor en de hersenen in staat zijn om geluiden te analyseren en om te zetten in betekenisvolle delen. Naderhand wordt duidelijk hoe goed u verschillende klanken van elkaar kunt onderscheiden. Samenvattend: het spraakaudiogram geeft weer hoe goed u de spraak kunt verstaan. Het kunnen onderscheiden van klanken noemen we ook wel ‘discrimineren’.
Bij het maken van een spraakaudiogram kijken we naar het verband tussen de geluidssterkte en hoe goed u de spraak verstaat. We noteren het percentage van de delen van woorden dat u goed verstaat. Dit verwerken, gecombineerd met de intensiteit van het geluid in het spraakaudiogram.
Bij een spraakaudiogram werken we met een drempel voor het verstaan van spraak. Die drempel is het minimale gehoorniveau voor spraak waarbij een persoon 50% van de tijd de aanwezigheid van spraakmateriaal kan onderscheiden. In het Engels heet deze drempel SRT: Speech Receptor Threshold.
Een spraakaudiogram kan bijdragen aan het diagnosticeren van gehoorverlies. Het geeft interessante informatie over eventuele problemen in het slakkenhuis. Of juist het gedeelte dat na het slakkenhuis komt.
Al vanaf het 25e levensjaar gaat het gehoor heel langzaam achteruit. Grote kans dat u daar niets van merkt. Onze hersenen passen zich namelijk steeds aan de ‘nieuwe’ situatie aan. Misschien heeft u het idee dat u gesprekken minder goed kunt volgen. Of het valt u op dat geluiden in de natuur of aan de telefoon ontbreken. Het is in die gevallen altijd goed om een online hoortest te doen. Of nog beter: kom langs in een dichtstbijzijnde Beter Horen winkel. Onze audiciens staan voor u klaar en voorzien u graag van deskundig advies.
