
We gebruiken ze vandaag de dag meer en meer. Oordopjes om muziek mee te luisteren, Airpods om mee te bellen en koptelefoons om te gamen. Maar zijn al deze soorten koptelefoons en oordopjes eigenlijk wel zo goed voor ons gehoor? Uit recent onderzoek door Bond University (Australië) blijkt dat normaal gebruik van deze oordopjes meestal geen problemen veroorzaken. Langdurig of niet correct gebruik kan echter wel nadelige gevolgen hebben voor uw gehoor. Zo kan het gebruik van oortjes leiden tot gehoorschade.
Eigenlijk zijn oordopjes zo goed als onmisbaar in ons dagelijks leven. Ze helpen ons in alle vrijheid te luisteren naar geluid. Er zijn twee manieren waarop u oordopjes kunt dragen. Boven uw oor - zonder ze in uw oorschelp steken - én in het oor. Daarnaast zijn er verschillende soorten koptelefoons, namelijk:
● Open koptelefoons. Dit soort heeft een geperforeerd oppervlak. Het garandeert een goede geluidsverspreiding en een lagere geluidsdruk in het oor. Dankzij dit mechanisme kunt u het volume aanpassen wanneer u wilt. Natuurlijk is het belangrijk om het volume niet te hard te zetten.
● Gesloten koptelefoons. Deze koptelefoons bestaan uit verschillende lagers. Het zorgt ervoor dat ze uw oren goed isoleren tegen omgevingsgeluid. Zo hoeft het volume niet zo hard te staan.
● In-ear oordopjes. Doordat u deze oortjes in het oor plaatst, worden geluiden van buitenaf ook gedeeltelijk geïsoleerd. Ook bij dit soort is het verstandig om het volume goed in de gaten te houden. Daarnaast is het advies om de oortjes niet te lang te dragen.
De afgelopen jaren nam het gebruik van koptelefoons en oordopjes exponentieel toe. De coronaperiode had daarin een groot aandeel. We waren veel thuis, ook aan het werk. Zo gingen we koptelefoons gebruiken voor telefonische vergaderingen of zakelijke bijeenkomsten. Het leidde tot een meer continu en constant gebruik. Ook ‘s avonds en in bed! Vooral jongeren zijn grootgebruikers van oortjes. Ze gebruiken ze dagelijks… en niet altijd op veilig luisterniveau. Ruim een kwart luistert naar muziek op een hoog volume (70% of harder). Een derde deel van de jongeren kent de functie 'volumebegrenzing' niet.
Covid heeft veel werkgevers laten inzien dat hun personeel zonder problemen thuis kan werken. Het vele thuiswerken heeft er echter ook voor gezorgd dat we de koptelefoons nog meer dan voorheen gebruiken. Daarbij heeft het geluidsvolume (tijdens vergaderingen en dergelijke) weinig invloed op het gehoor. Echter, langdurige blootstelling aan geluid via een koptelefoon of oortjes heeft wel een negatief effect op ons gehoor. Vooral als deze gepaard gaan met gedragstoornissen die vaak voorkomen tijdens werk zoals met stress, vermoeidheid, nervositeit of concentratieverlies.
Het gebruik van koptelefoons kan in sommige gevallen slecht zijn voor het gehoor. Dat komt doordat de meeste mensen - zowel volwassenen als jongeren - te lang luisteren en/of een te hard volume instellen. Langdurige blootstelling aan hard geluid via oortjes kan leiden tot gehoorschade. Daarbij kunnen de volgende symptomen optreden:
Bovenstaande symptomen kunnen tijdelijk zijn, maar kunnen ook permanent worden. Trilhaartjes in ons binnenoor verwerken ieder geluid dat binnenkomt in het oor. Harde geluiden belasten deze gevoelige trilhaartjes des te meer. Gebeurt dit langdurig of in extreme mate, dan kunnen ze kapot gaan en is er helaas sprake van blijvende gehoorschade. Dit gebeurt vaak geleidelijk en hebben we daardoor niet door. Onthoud dus dat gebruik van oortjes kan leiden tot gehoorschade. Wees voorzichtig en probeer een continu gebruik van oortjes zoveel mogelijk te vermijden.
Laat uw gehoor vrijblijvend testen door een van onze audiciens bij een Beter Horen winkel bij u in de buurt. Binnen 30 minuten weet u hoe uw gehoor ervoor staat.
In sommige gevallen kunnen Airpods schadelijk zijn voor het gehoor. En niet alleen Airpods, maar ook andere oortjes met Bluetooth-functie kunnen een negatief effect hebben op het gehoor. In 2015 kregen steeds meer mensen de overtuiging dat de Bluetooth-functie en Airpods slecht zouden zijn voor de algemene gezondheid. In het tijdschrift Medium maakten wetenschappers zich zorgen over de blootstelling aan elektromagnetische velden. Die worden veroorzaakt door bluetoothapparaten.
Toch werd er geen wetenschappelijk bewijs gevonden dat deze stelling onderbouwt. Recent onderzoek wijst uit dat bluetooth-straling minder gevaarlijk is dan die van smartphones. Over het algemeen is de emissie van elektromagnetische golven zo laag dat het niet relevant is. In feite gebruikt het bluetooth-protocol dezelfde frequentiebanden als de 2,4 GHz wifi, maar dan met een lager zendvermogen (de hoeveelheid energie die gebruikt wordt).
Daarom schaadt een gezond gebruik van draadloze hoofdtelefoons onze algemene gezondheid niet. Het heeft in ieder geval geen negatiever effect dan andere draadloze apparaten of bedrade oordopjes.
Als we muziek luisteren via oordopjes realiseren we vaak niet dat het geluid te hard staat. Het sluipt er als het ware een beetje in; langzamerhand zetten we het volume steeds harder. In veel gevallen overschrijdt het uiteindelijk de geluidsgrens van 100 decibel. Vanaf dat moment is geluid schadelijk voor uw gehoor. Er zijn veel koptelefoons en oortjes die dit niveau makkelijk overschrijden, terwijl dit verboden is. Ter vergelijking: een kettingzaag of opstijgend vliegtuig halen tussen de 110 en 120 decibel. Een normale spreekluidheid is rond de 65dB.
Elke toename van 10 decibel laat de kracht van het geluid met 10 vermenigvuldigen. Maar niet alleen het aantal decibels telt. Ook langdurige of herhaalde blootstelling kan leiden tot gehoorverlies. Voor de grens van 80 dB geldt dan ook een maximum van 8 uur per dag. Bij een niveau van 100 decibel kan de schade al na 15 minuten optreden.
Hard geluid uit oortjes kan niet alleen slecht zijn voor het gehoor. Het kan ook nadelige gevolgen hebben voor uw algemene gezondheid. Akoestisch trauma veroorzaakt door hard geluid kan resulteren in
Bovenstaande gezondheidsproblemen kunnen voorkomen in alle leeftijdsgroepen.
Muziek heeft veel positieve effecten op het lichaam. En op onze hersenen! We worden er vrolijk van. Bovendien kan het de hartslag en ademhaling vertragen en zweten en spierspanning verminderen. Ook kan muziek helpen het autonome zenuwstelsel te ontspannen. Toch kan muziek met hard volume ook negatieve bijwerkingen hebben voor uw gehoor. Vooral als het voor langere tijd is en u een in-ear oordopjes gebruikt. De hersenen worden gelukkig niet direct aangetast door oortjes of koptelefoons.
Er zijn wel indirecte manieren waarop koptelefoons een negatief effect kunnen hebben op de hersenen. Denk bijvoorbeeld aan koptelefoonstraling, ook al is dat niet wetenschappelijk bewezen. Velen van ons zijn zich niet bewust van de psychologische effecten die hoofdtelefoons kunnen hebben. Er wordt nog steeds veel onderzoek gedaan, maar er is wel degelijk impact op de hersenen aangetoond. Een voorbeeld hiervan is een langzamer cognitief vermogen. Dat leidt tot een kortere aandachtsspanne. Luisteren naar vervormde audio kan leiden tot verminderde verbale vaardigheden of psychologische effecten. Luisteren naar luide muziek kan verslavend gedrag veroorzaken. Dat kan op z’n beurt weer schadelijk effect hebben op het slakkenhuis.
Er zijn verschillende oplossingen voor gehoorschade door oortjes en koptelefoons. Om te beginnen is het goed om u zich van één ding bewust te zijn: het luisteren naar geluid via oortjes of koptelefoons is an sich niet schadelijk. U beschadigt uw oren er niet mee en u krijgt ook niet direct oorsuizen door oordopjes. Het gaat echter voornamelijk om de vormen van geluidsconsumptie die schadelijk zijn voor het gehoor. U hoeft dus niet te stoppen met luisteren naar uw favoriete muziek. Wel kunt u uw luistergedrag veranderen. Hoe u dat kunt doen leggen we graag uit.
Sommige gewoonten kunnen helpen om een goede routine voor ons gehoor te creëren. Zo is het altijd goed om:
Noise canceling is een functie van koptelefoons en betekent ruisonderdrukking. Oortjes of koptelefoons met noise canceling filteren en dempen omgevingsgeluiden en ruis. Het is niet zo dat de oortjes al het geluid compleet onderdrukken. Daarom is er altijd sprake van een restgeluid. Niet elk soort koptelefoon beschikt over deze functie. Vaak betaal je net wat meer voor oortjes of een koptelefoon met noise canceling. Groot voordeel aan deze functie is dat het volume vaak niet zo hoog hoeft te staan. Dat maakt oortjes met noise canceling minder slecht voor het gehoor.
De benaming ‘beengeleiding’ klinkt misschien wat vreemd. Tegenwoordig zijn er beengeleiding koptelefoons (bone conduction) die het geluid niet via je oren brengen, maar via de schedel. Beengeleiding hoofdtelefoons zenden kleine trillingen op de botten tussen de kaak en onderkaak. Deze zitten dicht bij het oor. Hardlopers en sporters maken veel gebruik van dit soort koptelefoons. Bone conduction koptelefoons hebben verschillende voordelen:
Maak kennis met de 60-60-regel. Deze kan ons helpen beginnende gehoorproblemen te voorkomen. Het werkt heel simpel. U luistert op maximaal 60% van het maximale volume gedurende maximaal 60 minuten per dag. Daarbij geldt: hoe harder het volume, hoe korter u ernaar zou moeten luisteren.
Oortjes of koptelefoons kunnen leiden tot gehoorschade. Maar hoe weet u nu of u gehoorschade heeft? Bepaalde signalen kunnen wijzen op (beginnende) gehoorschade. Enkele voorbeelden hiervan zijn:
Denkt u dat u gehoorproblemen heeft? Kom dan voor een hoortest langs in de dichtsbijzijnde Beter Horen winkel. Onze audiciens helpen u graag met oplossingen van uw gehoorproblemen.